Β΄ Ενότητα
Η Ζωή στην Πόλη
1. Η γειτονιά της πόλης
2. Πόλη και πολιτισμός
3. Διαδρομές στην πόλη
4. Υπόγειες Διαδρομές
1. Τα επιρρήματα
Τοπικά επιρρήματα - τοπικοί προσδιορισμοί
More presentations from Apostolos Angelopoulos
Τα βεβαιωτικά, διστακτικά και αρνητικά επιρρήματα δηλώνουν αντίστοιχα επιβεβαίωση, δισταγμό και άρνηση. Στην κατηγορία αυτή των επιρρημάτων συγκαταλέγονται τα βεβαιωτικά ναι, βέβαια, μάλιστα, τα διστακτικά ίσως, πιθανόν, άραγε και τα αρνητικά δε(ν), μη(ν), όχι.
Ε_ΓΛΩΣΣΑ_ΕΝ2_Τα_είδη_των_επιρρημάτων.pdf | |
File Size: | 494 kb |
File Type: |
επιρρήματα.pdf | |
File Size: | 250 kb |
File Type: |
2. Οι εγκλίσεις του ρήματος
Το ρήμα εμφανίζεται με πέντε διαφορετικές μορφές. Άρα, έχουμε πέντε εγκλίσεις. Αυτές είναι η οριστική, η υποτακτική, η προστακτική, το απαρέμφατο και η μετοχή.
- Η οριστική φανερώνει κυρίως: το πραγματικό και το βέβαιο
- Η υποτακτική φανερώνει κυρίως: α) το ενδεχόμενο και β) το επιθυμητό
- Η προστακτική φανερώνει: α) προσταγή, β) προτροπή, γ) απαγόρευση, ή ακόμα και: δ) παράκληση, ε) ευχή, στ) έντονη περιέργεια
- Το απαρέμφατο, είναι άκλιτο και χρησιμεύει για τον σχηματισμό ορισμένων χρόνων του ρήματος (Παρακείμενος, Υπερσυντέλικος, Συντελεσμένος Μέλλοντας). Απαρέμφατο έχει μόνο ο Αόριστος στην ενεργητική και την παθητική φωνή. Π.χ. το απαρέμφατο του ρήματος δένω είναι:δέσει, του λύνω:λύσει, του γράφω: γράψει, του παίζω:παίξει, του διαβάζω:διαβάσει, του ακούω:ακούσει κ.λ.π.
- Η μετοχή είναι τύπος του ρήματος που φανερώνει διάθεση, τρόπο, χρόνο και στην παθητική φωνή έχει γένη και αριθμό. Η μετοχή του ενστώτα της ενεργητικής φωνής είναι άκλιτη π.χ. δένοντας, τραγουδώντας. Η μετοχή του ενεστώτα ενεργητικής φωνής δηλώνει πράξη που γίνεται ταυτόχρονα με την πράξη που δηλώνει το ρήμα της πρότασης στην οποία βρίσκεται η μετοχή, π.χ. Έδινε εντολές με τα χέρια μιλώντας ταυτόχρονα στο κινητό. Η μετοχή στην παθητική φωνή αντίθετα μοιάζει με επίθετο, κλίνεται και στα τρία γένη και στους δύο αριθμούς όπως τα επίθετα και λειτουργεί ως επίθετο (επιθετική μετοχή) π.χ. δεμένος, τραγουδισμένος.
Τις εγκλίσεις μπορούμε να τις χωρίσουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) στις προσωπικές και β) στις απρόσωπες.
προσωπικές
απρόσωπες
Στους πίνακες που ακολουθούν φαίνονται οι διαφορετικοί τύποι για τα διαφορετικά πρόσωπα του ρήματος στις προσωπικές εγκλίσεις στον ενεστώτα της ενεργητικής φωνής του ρ. δένω στην καταφατική και αρνητική μορφή:
- α) προσωπικές εγκλίσεις, αυτές δηλαδή που έχουν διαφορετικούς τύπους για τα διαφορετικά πρόσωπα του ρήματος. Στις προσωπικές κατατάσσονται: α) η οριστική, β) η υποτακτική και γ) η προστακτική
- β) απρόσωπες εγκλίσεις, αυτές δηλαδή που έχουν τον ίδιο τύπο για τα διαφορετικά πρόσωπα του ρήματος. Στις απρόσωπες εγκλίσεις κατατάσσονται: α) το απαρέμφατο και β) η μετοχή
προσωπικές
- οριστική: Δένω τα κορδόνια των παπουτσιών μου.
- υποτακτική: Δεν ξέρω να δένω τα κορδόνια των παπουτσιών μου.
- προστακτική: Δένε τα κορδόνια των παπουτσιών σου.
απρόσωπες
- απαρέμφατο: Έχω δέσει τα κορδόνια των παπουτσιών μου.
- μετοχή: α) Δένοντας τα κορδόνια των παπουτσιών μου βρήκα ένα ευρώ
Στους πίνακες που ακολουθούν φαίνονται οι διαφορετικοί τύποι για τα διαφορετικά πρόσωπα του ρήματος στις προσωπικές εγκλίσεις στον ενεστώτα της ενεργητικής φωνής του ρ. δένω στην καταφατική και αρνητική μορφή:
Καταφατική μορφή
αριθμοί πρόσωπο οριστική υποτακτική προστακτική
α δένω να δένω
ενικός β δένεις να δένεις δένε
γ δένει να δένει
α δένουμε να δένουμε
πληθυντικός β δένετε να δένετε δένετε
γ δένουν να δένουν
αρνητική μορφή
αριθμοί πρόσωπο οριστική υποτακτική προστακτική
α δε δένω να μη δένω
ενικός β δε δένεις να μη δένεις
γ δε δένει να μη δένει
α δε δένουμε να μη δένουμε
πληθυντικός β δεν δένετε να μη δένετε
γ δε δένουν να μη δένουν
Τις εγκλίσεις σε όλους τους χρόνους μπορείς να τις βρεις εδώ
Από τη μελέτη των παραπάνω πινάκων συμπεραίνουμε ότι για να σχηματίσουμε την υποτακτική χρησιμοποιούμε τους ίδιους τύπους με εκείνους της οριστικής, χρησιμοποιούμε όμως επιπλέον το μόριο να ή τους συνδέσμους αν, εάν, σαν, πριν, πριν να, μόλις, προτού, άμα, γιανα, μήπως, μην (με τη σημασία του μήπως).
Στην αρνητική μορφή η οριστική έχει άρνηση δε(ν), ενώ η υποτακτική έχει άρνηση μη(ν).
Για την οριστική στο Μέλλοντα χρησιμοποιούμε το μόριο θα.
Η προστακτική έχει τύπους μόνο για το β΄ ενικό και το β΄ πληθυντικό και έχει διαφορετικούς τύπους από την οριστική, τουλάχιστον για το β’ ενικό (δένε). Η προστακτική δεν έχει τύπους για την άρνηση*. Όταν θέλουμε να δώσουμε αρνητική προσταγή χρησιμοποιούμε την υποτακτική, π.χ.
Τρέχα γρήγορα (προστακτική) / Μην τρέχεις γρήγορα (υποτακτική).
Με λίγα λόγια:
Στην οριστική χρησιμοποιούμε το μόριο θα και την άρνηση δεν.
Στην υποτακτική χρησιμοποιούμε τα μόρια να ή ας και την άρνηση μη(ν).
Η προστακτική έχει δικούς της τύπους και δεν έχει άρνηση.
Πηγή: http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/egliseis-rim-NE.htm
αριθμοί πρόσωπο οριστική υποτακτική προστακτική
α δένω να δένω
ενικός β δένεις να δένεις δένε
γ δένει να δένει
α δένουμε να δένουμε
πληθυντικός β δένετε να δένετε δένετε
γ δένουν να δένουν
αρνητική μορφή
αριθμοί πρόσωπο οριστική υποτακτική προστακτική
α δε δένω να μη δένω
ενικός β δε δένεις να μη δένεις
γ δε δένει να μη δένει
α δε δένουμε να μη δένουμε
πληθυντικός β δεν δένετε να μη δένετε
γ δε δένουν να μη δένουν
Τις εγκλίσεις σε όλους τους χρόνους μπορείς να τις βρεις εδώ
Από τη μελέτη των παραπάνω πινάκων συμπεραίνουμε ότι για να σχηματίσουμε την υποτακτική χρησιμοποιούμε τους ίδιους τύπους με εκείνους της οριστικής, χρησιμοποιούμε όμως επιπλέον το μόριο να ή τους συνδέσμους αν, εάν, σαν, πριν, πριν να, μόλις, προτού, άμα, γιανα, μήπως, μην (με τη σημασία του μήπως).
Στην αρνητική μορφή η οριστική έχει άρνηση δε(ν), ενώ η υποτακτική έχει άρνηση μη(ν).
Για την οριστική στο Μέλλοντα χρησιμοποιούμε το μόριο θα.
Η προστακτική έχει τύπους μόνο για το β΄ ενικό και το β΄ πληθυντικό και έχει διαφορετικούς τύπους από την οριστική, τουλάχιστον για το β’ ενικό (δένε). Η προστακτική δεν έχει τύπους για την άρνηση*. Όταν θέλουμε να δώσουμε αρνητική προσταγή χρησιμοποιούμε την υποτακτική, π.χ.
Τρέχα γρήγορα (προστακτική) / Μην τρέχεις γρήγορα (υποτακτική).
Με λίγα λόγια:
Στην οριστική χρησιμοποιούμε το μόριο θα και την άρνηση δεν.
Στην υποτακτική χρησιμοποιούμε τα μόρια να ή ας και την άρνηση μη(ν).
Η προστακτική έχει δικούς της τύπους και δεν έχει άρνηση.
Πηγή: http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/egliseis-rim-NE.htm
3. Τα αριθμητικά
Τα αριθµητικά είναι λέξεις που φανερώνουν αριθµητικές ποσότητες ή εκφράζουν αριθµητικές σχέσεις. Τα αριθµητικά είναι επίθετα ή ουσιαστικά.
Τα αριθμητικά επίθετα τα χωρίζουμε στις παρακάτω κατηγορίες:
Τα αριθμητικά ουσιαστικά είναι αφηρημένα ουσιαστικά, σχηματίζονται από τις καταλήξεις των απόλυτων αριθμητικών και ονομάζονται περιληπτικά. Φανερώνουν:
Τα αριθμητικά επίθετα τα χωρίζουμε στις παρακάτω κατηγορίες:
- απόλυτα, που φανερώνουν ορισμένο πλήθος (ένας - μία - ένα, δύο, τρεις - τρία, τέσσερις - τέσσερα, πέντε, δεκαέξι, τριάντα, εκατό, χίλια κ.λπ.)
- τακτικά, που φανερώνουν τη θέση που παίρνει κάτι σε μια σειρά από όμοια πράγματα (πρώτος, δεύτερος, τρίτος, τέταρτος, δέκατος όγδοος, εικοστός, τριακοστός, χιλιοστός κ.λπ.)
- πολλαπλασιαστικά, που φανερώνουν από πόσα μέρη αποτελείται κάτι (μονός, διπλός, τριπλός, πενταπλός, εικοσαπλός κ.λπ.)
- αναλογικά, που φανερώνουν πόσες φορές μεγαλύτερο είναι ένα ποσό από ένα άλλο (διπλάσιος, τριπλάσιος, τετραπλάσιος, δεκαπλάσιος κ.λπ.)
Τα αριθμητικά ουσιαστικά είναι αφηρημένα ουσιαστικά, σχηματίζονται από τις καταλήξεις των απόλυτων αριθμητικών και ονομάζονται περιληπτικά. Φανερώνουν:
- το περίπου (δεκαριά, εικοσαριά, πενηνταριά κ.λπ.)
- πλήθος μονάδων που κάνουν ένα σύνολο (δυάδα, τριάδα, τετράδα, πενηντάδα κ.λπ.)
- Τα απόλυτα αριθµητικά από το 13 έως το 19 γράφονται µε µία λέξη: δεκατρία, δεκαέξι, δεκαοχτώ. Από το 21 και µετά γράφονται σε χωριστές λέξεις: είκοσι πέντε, σαράντα δύο.
- Τα τακτικά αριθµητικά γράφονται σε χωριστές λέξεις από το 13 και µετά: δέκατος τρίτος, εικοστός όγδοος.
- Γράφονται µε ένα ν: το ένατος, το ενενήντα (90) µε τα παράγωγά του (ενενηκοστός κ.λπ.).
- Γράφονται µε δύο ν : το εννέα - εννιά (9) το εννιακόσια (900) µε τα παράγωγά του (εννιακοσιοστός).
- Τα αριθµητικά ένα, τρία και τέσσερα έχουν 3 γένη και κλίνονται:
Το ένα µόνο στον ενικό, το τρία και το τέσσερα µόνο στον πληθυντικό.
Ε_ΓΛΩΣΣΑ_ΕΝ2_Τα_αριθμητικά.pdf | |
File Size: | 546 kb |
File Type: |
4. Δικατάληκτα επίθετα σε -ης, -ης, -ες
Ε_ΓΛΩΣΣΑ_ΕΝ2_Δικατάληκτα_επίθετα_σε_-ης_-ης_-ες.pdf | |
File Size: | 422 kb |
File Type: |
ΕΠΙΘΕΤΑ_ΣΕ_-ηςηςες.pdf | |
File Size: | 229 kb |
File Type: |
5. Θηλυκά ουσιαστικά σε -ος
Ε_ΓΛΩΣΣΑ_ΕΝ2_Θηλυκά_ουσιαστικά_σε_-ος.pdf | |
File Size: | 371 kb |
File Type: |
Θηλυκά_ουσιαστικά_σε_-ος.pdf | |
File Size: | 168 kb |
File Type: |
Παιχνίδια
1. Μέλλοντας Συνοπτικός ή Μέλλοντας Εξακολουθητικός κλικ
2. Ρήματα σε Παρατατικό ή Αόριστο κλικ
3. Σχηματισμός ρημάτων σε μελλοντικούς χρόνους κλικ
4. Ρήματα σε -είτε ή -είται κλικ
Παραγωγή Γραπτού Λόγου
1. Πώς δίνουμε οδηγίες
Ε_ΓΛΩΣΣΑ_ΕΝ2_Πώς_δίνω_οδηγίες.pdf | |
File Size: | 414 kb |
File Type: |
odigies.pdf | |
File Size: | 508 kb |
File Type: |
Επιχειρηματικός Λόγος
Γράψε_κι_εσύ_ένα_επιχειρηματολογικό_κείμενο.pdf | |
File Size: | 571 kb |
File Type: |
Επανάληψη Ενότητας
Τι_μάθαμε_στην_2η_Ενότητα.pdf | |
File Size: | 1661 kb |
File Type: |
Ε_τάξη_Γλώσσα_-_Επαναληπτικό_2ης_ενότητας.pdf | |
File Size: | 780 kb |
File Type: |